Παραγωγική Ανασυγκρότηση

Η Ριζοσπαστική Αριστερή Ενότητα για την οικονομία και την παραγωγική ανασυγκρότηση στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας


 Βασικά στοιχεία που προσδιορίζουν την σημερινή οικονομικοκοινωνική κατάσταση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

- Σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού του 2011 και τα δημοσιευμένα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθυσμός της Π.Κ.Μ. ανέρχεται σε 1.881.869 κατοίκους και αποτελεί το 17,39% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Η Π.Ε. Θεσσαλονίκης  συγκεντρώνει το 58,9% των κατοίκων, δεύτερη η Π.Ε Σερρών με το 9,39% κλπ.

Καταγεγραμμένος Πληθυσμός
της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

Διοικητική Διαίρεση
1981
1991
2001
2011
%
Μεταβολή
1981-2011
%
Μεταβολή
2001-11
Π.Ε. Ημαθίας
133.750
139.934
143.618
140.710
5,20
-2,02
Π.Ε. Θεσ/νίκης
871.580
944.864
1.057.825
1.104.460
26,72
4,41
Π.Ε. Κιλκίς
81.562
81.720
89.056
80.360
-1,47
-9,76
Π.Ε. Πέλλας
132.386
138.761
145.797
139.660
5,49
-4,21
Π.Ε. Πιερίας
106.859
116.763
129.846
127.400
19,22
-1,88
Π.Ε. Σερρών
196.247
192.828
200.916
176.050
-10,29
-12,38
Π.Ε. Χαλκιδικής
79.036
72.576
104.894
105.950
34,05
1,01
Π.Κ.Μ.
1.601.420
1.687.626
1.871.952
1.874.590
17,06
0,14


- Η Π.Κ.Μ. συμμετείχε στο συνολικό παραγόμενο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (Α.Ε.Π.) το 2009 με ποσοστό 13,7% και το 2011 με 13,4% έχοντας όμως ταχύτερο ρυθμό μείωσης σε απόλυτα μεγέθη σε σχέση με αυτόν του συνόλου της χώρας. Τόσο για την Π.Κ.Μ. όσο και για τη χώρα ο ρυθμός  μείωσης του ΑΕΠ είναι πολύ έντονος φθάνοντας το -13% και -11% μόλις μέσα σε 2 χρόνια.
  
Συμμετοχή της ΠΚΜ
και των περιφερειακών ενοτήτων στο ΑΕΠ (σε εκατομμύρια ευρώ)


2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Κεντρική Μακεδονία
26.714
28.929
31.257
32.409
31.727
30.063
28.095
Ημαθία
1.780
1.892
2.074
2.076
2.030
1.875
1.789
Θεσσαλονίκη
17.243
19.205
20.504
21.457
21.051
19.808
18.293
Κιλκίς
1.185
1.184
1.375
1.344
1.196
1.101
1.006
Πέλλα
1.614
1.668
1.882
1.968
1.894
1.886
1.810
Πιερία
1.491
1.501
1.647
1.759
1.800
1.729
1.649
Σέρρες
1.826
1.821
2.036
2.009
1.989
1.930
1.868
Χαλκιδική
1.574
1.658
1.738
1.796
1.769
1.734
1.679

Συνέπεια της παραπάνω εξέλιξης είναι ότι το κατά κεφαλή Α.Ε.Π. της Π.Κ.Μ. που ανερχόταν το 2009 σε 16.600 ευρώ, το 2011 μειώθηκε σε 14.611 ευρώ (-6,2%) αποτελώντας πλέον το 78% του κατά κεφαλή Α.Ε.Π. του συνόλου της χώρας έναντι του 81% που ήταν το 2009 και έναντι του 85,3% το 2000. Ακόμη πιο ραγδαίες  είναι οι οικονομικές εξελίξεις στις ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου (Α.Ε.Π.Κ.). Το 2009 οι Α.Ε.Π.Κ. στην Π.Κ.Μ. αποτελούσαν το 14,3% των συνολικών επενδύσεων, ενώ το 2011 μειώθηκαν στο 13,3%. Εκείνο όμως που είναι εντυπωσιακό είναι ότι μεταξύ 2009 και 2011 οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν στο σύνολο της χώρας κατά 45,4%  και στην Π.Κ.Μ. κατά 56,5%. Σήμερα, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε καθεστώς απόλυτης αποεπένδυσης, δηλαδή  χάνεται πια πολύ μεγάλο μέρος του παραγωγικού δυναμικού.

- Όπως είναι φυσικό, οι προαναφερόμενες τραγικές οικονομικές εξελίξεις μόλις σε διάστημα λίγων ετών, έχουν ακόμη πιο καταστρεπτική επίδραση στον τομέα της απασχόλησης όπου τόσο το σύνολο της χώρας όσο και η Π.Κ.Μ. απειλούνται άμεσα με κοινωνική κατάρρευση. Πράγματι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που αφορούν στο Δ΄ τρίμηνο του 2013,  οι απασχολούμενοι στο σύνολο της χώρας είναι μόνο 3.589.657 άτομα, δηλαδή το 38% του συνολικού πληθυσμού και στην Π.Κ.Μ. ακόμη χειρότερα είναι μόνο 575.846 άτομα δηλαδή μόλις το 35%. Με πολύ απλά λόγια μόλις το 1/3 του πληθυσμού που απασχολείται πρέπει να παράξει εισόδημα για να συντηρήσει τον συνολικό.

Η κατανομή των απασχολουμένων κατά θέση στο επάγγελμα στην Π.Κ.Μ. δείχνει ότι το μεγαλύτερο μέρος τους είναι μισθωτοί (60%), αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό (29,6%) και αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό (6,8%). Αυτή η κατανομή είναι περίπου ίδια με αυτήν για το σύνολο της χώρας, με τα αντίστοιχα ποσοστά να διαμορφώνονται σε 63%, 25,6% και 6.6%.Η υπεραντιπροσώπευση των αυτοαπασχολουμένων χωρίς προσωπικό είναι έμμεσος δείκτης ύπαρξης κρυφής ή καλυμμένης ανεργίας. Αναφορικά με τη διάρκεια της απασχόλησης στην Π.Κ.Μ., ήδη το 8,2% των απασχολουμένων έχει μερική απασχόληση γιατί κυρίως δεν μπορεί να βρει πλήρη απασχόληση. Η κατανομή των απασχολουμένων κατά τομείς παραγωγής  μεταξύ 2009 και 2013 στην Π.Κ.Μ. δείχνει ότι αυξήθηκε η απασχόληση στον πρωτογενή τομέα παραγωγής σε 15,6% έναντι 11,6%, μειώθηκε στον δευτερογενή που περιλαμβάνει και τον κατασκευαστικό κλάδο σε 16,8% έναντι 20,1%, ενώ μειώθηκε ελαφρά και στον τριτογενή σε 67,5% έναντι 68,4%. Παρόμοιες τάσεις αλλά μικρότερης έντασης παρατηρούνται και για το σύνολο της χώρας.

- Οι εξελίξεις στον τομέα της απασχόλησης συναρτώνται άμεσα με αυτές στον τομέα της ανεργίας. Εξετάζοντας τα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ του Δ΄ τριμ. 2013, προκύπτει ότι, σε σύγκριση με το 2009, στην Π.Κ.Μ. χάθηκαν περίπου 230.000 θέσεις εργασίας και η ανεργία εκτινάχθηκε από το 9,9% στο εφιαλτικό 30,3% φέρνοντας την Π.Κ.Μ. στην πρώτη θέση για το σύνολο της χώρας (27,5%). Οι μακροχρόνια άνεργοι ανέρχονται στο 34,6% του συνόλου και από πλευράς ηλικίας ανήκουν στο πιο παραγωγικό κομμάτι, στην ομάδα 30-44 ετών (43,8%). Η ανεργία των νέων (15 – 24 ετών) είναι υψηλότερη από 60% και ευθύνεται για τη μετανάστευσή τους στο εξωτερικό. 

Ποσοστά ανεργίας στις Περιφέρειες της χώρας

Περιφέρειες

Δ΄ Τρίμηνο
2012
Δ΄ Τρίμηνο
2013
Σύνολο χώρας
26,0
27,5
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
22,0
25,6
Κεντρική Μακεδονία
27,9
30,3
Δυτική Μακεδονία
30,1
29,7
Ήπειρος
25,5
28,4
Θεσσαλία
24,4
25,2
Ιόνιοι Νήσοι
17,2
20,6
Δυτική Ελλάδα
27,2          
28,9
Στερεά Ελλάδα
28,6
28,9
Αττική
27,8
28,2
Πελοπόννησος
20,4
23,7
Βόρειο Αιγαίο
21,5
20,1
Νότιο Αιγαίο
18,0
22,7
Κρήτη
23,0
25,2

Ανακεφαλαιώνοντας, στον τομέα της απασχόλησης οι αντικοινωνικές μνημονιακές πολιτικές υφεσιακού χαρακτήρα που απέβλεψαν στην εσωτερική υποτίμηση του συντελεστή εργασία πέτυχαν απόλυτα τον πρωταρχικό τους στόχο: Ακραία οικονομική περιθωριοποίηση του συντελεστή «εργασία» στην κατανομή του παραγόμενου προϊόντος και της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας οδηγώντας στην ανεργία πάνω από το 1/3 του ενεργού πληθυσμού και σε συνθήκες απόλυτης στέρησης και φτωχοποίησης το υπόλοιπο. Και αυτό γιατί το υπόλοιπο κομμάτι των εργαζομένων πιέζεται σε  εργασίες μερικής απασχόλησης και αμοιβής επισφαλούς χαρακτήρα και διάρκειας που κρύβουν με τη μορφή της αυτοαπασχόλησης την έλλειψη δυνατοτήτων εύρεσης πλήρους εργασίας.          

  •    Οι θέσεις της Ριζοσπαστικής Αριστερής Ενότητας για την  παραγωγική ανασυγκρότηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

                                                 
Κεντρική θέση της Ριζοσπαστικής Αριστερής Ενότητας είναι ότι η οικονομία και η ανάπτυξη μιας χώρας έχουν σαφές πρόσημο. Πρόσημο κοινωνικό – πολιτικό - δημοκρατικό – οικολογικό – πολιτισμικό – περιφερειακό – δημογραφικό – εθνικό.
Η Ανάπτυξη δεν έρχεται με την  ασυδοσία των «αγορών» ούτε με την υπόκλιση στα συμφέροντα των εργολάβων και των τραπεζιτών. Επιπλέον, η συγκρότηση ενός αναπτυξιακού σχεδίου  δεν είναι μια τεχνοκρατική διαδικασία αλλά βαθύτατα δημοκρατική-πολιτική.

Γι’ αυτόν το λόγο Ανάπτυξη δεν μπορεί να θεωρείται:


Η ασυδοσία του κεφαλαίου εντός ειδικών οικονομικών ζωνών (με την  εκχώρηση εδαφικής κυριαρχίας σε ιδιώτες «επενδυτές» με ειδικό εργασιακό-φορολογικό-διοικητικό καθεστώς).
Η εκποίηση των επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας της χώρας, των υποδομών, της δημόσιας περιουσίας και του ορυκτού πλούτου.

Η υποβάθμιση, η εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της Υγείας-Παιδείας-Κοινωνικής Ασφάλισης και η κατάρρευση  κάθε είδους κοινωνικής πρόνοιας που έχουν ως αποτέλεσμα τη διαρκή φτωχοποίηση της πλειοψηφίας της κοινωνίας.

Η ποινικοποίηση της αντίστασης των πολιτών, η κατάλυση του Συντάγματος και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αλλά και η εξαφάνιση του Εργατικού Δικαίου, οι μαζικές απολύσεις και τα σκλαβοπάζαρα των ανασφάλιστων, ενοικιαζόμενων και απλήρωτων εργαζομένων.

Η ανεργία και η μετανάστευση της νεολαίας και του επιστημονικού δυναμικού της χώρας.

Η εκχώρηση της αγροτικής και κτηνοτροφικής πολιτικής στις πολυεθνικές και στις τράπεζες.
  
Η κατασπατάληση των φυσικών πόρων, η καταστροφή του περιβάλλοντος χάριν της μεγιστοποίησης του κέρδους ή της επίτευξης ποσοτικών στόχων.

  Η οικοδόμηση και κερδοσκοπική εκμετάλλευση κάθε ελεύθερου χώρου.
      
Για όλους λοιπόν τους παραπάνω λόγους είναι σαφές γιατί οι προτάσεις μας συγκροτούν και εντάσσονται σε ένα ενιαίο πλαίσιο δράσης και σε περιφερειακό και σε εθνικό επίπεδο.
Συνδέουμε έτσι:

Τη διαχείριση των προβλημάτων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με την πολιτική της συνολικής αλλαγής της πορείας της χώρας.

 Το ρεαλιστικό σχεδιασμό με την υλοποίηση του οράματός μας για μια Περιφέρεια που θα αξιοποιεί τους παραγωγικούς πόρους που διαθέτει για την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και όχι για την απόσπαση κέρδους.

Την εκπόνηση του προγράμματος με συμμετοχικές διαδικασίες και τον λαό να παίζει κυρίαρχο ρόλο.

Η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και η παραγωγική ανασυγκρότηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι αναπόσπαστα δεμένες με τον αγώνα μας για:

Ø  Την ακύρωση των Μνημονίων, κατάργηση του «Καλλικράτη» και εκπόνηση ενός νέου νομοθετικού πλαισίου για την Τοπική Αυτοδιοίκηση που θα την καταξιώνει ως λαϊκό θεσμό που εξυπηρετεί τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών και συμβάλλει στη διαμόρφωση του συνολικού σχεδίου για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Ø  Την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων στην κατεύθυνση αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης και της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του δημόσιου χρέους για να γίνει δυνατή η ενδογενής χρηματοδότηση του προγράμματος.

Ø  Την ανάκτηση των εργαλείων για την άσκηση οικονομικής πολιτικής (εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, δημιουργία τραπεζών ειδικού σκοπού).

Ø  Το σταμάτημα του ξεπουλήματος των δημόσιων υποδομών (Ε.Υ.Α.Θ., λιμάνι, αεροδρόμιο, ΟΣΕ, αυτοκινητόδρομοι, Δ.Ε.Η. κ.λ.π.) και της δημόσιας περιουσίας (ακίνητα του ΤΑΙΠΕΔ,  κλπ.).

Ø  Την ανάσχεση της κατάρρευσης των δημόσιων δομών της Υγείας και της Παιδείας, αλλά και η διάλυση της Δημόσιας Διοίκησης.

Κεντρικοί στόχοι της παρέμβασης και του αγώνα μας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας θα είναι:

Ø  Η εκπόνηση ενός σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης με κύριο άξονα την ισόρροπη και συμμετρική περιφερειακή ανάπτυξη και την άσκηση κλαδικών πολιτικών για τη διαμόρφωση ολοκληρωμένων παραγωγικών συμπλεγμάτων (π.χ. αγροτοδιατροφικές αλυσίδες, μεταποιητικό-τουριστικό σύμπλεγμα, αγροτοτουριστικό σύμπλεγμα κλπ.),  Για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου θα διεκδικήσουμε την πλήρη απόδοση των θεσμοθετημένων πόρων (ΚΑΠ), την αύξηση των κονδυλίων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και την αναπροσαρμογή των έργων του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης 2014 – 2020 (νέο ΕΣΠΑ) με προτεραιότητα στη δημιουργία σταθερών και αξιοπρεπών θέσεων εργασίας στον παραγωγικό και κοινωνικό τομέα.

Απαραίτητες προϋποθέσεις για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου είναι:

Ø  Η κινητοποίηση και αξιοποίηση όλου του ανθρώπινου δυναμικού της Περιφέρειας, και ιδιαίτερα της νεολαίας, που σήμερα απαξιώνεται συστηματικά από την υλοποίηση των μνημονιακών πολιτικών και οδηγείται στη φτώχεια, την εξαθλίωση και τη μετανάστευση. Είναι απαραίτητη η συγκρότηση ενός ριζοσπαστικού λαϊκού κινήματος που με εργαλεία τον συμμετοχικό προϋπολογισμό και τον περιφερειακό, χωροταξικό και δημοκρατικό προγραμματισμό θα συμβάλλει στη διεκδίκηση και υλοποίηση του παραπάνω προγράμματος. Η λαϊκή συμμετοχή είναι αυτή που θα κατοχυρώσει και θα διασφαλίσει την πλήρη διαφάνεια στην οικονομική διαχείριση και θα αποτρέψει κάθε φαινόμενο διαφθοράς.

Ø  Η δημιουργία νέων και η ενίσχυση των υφιστάμενων συλλογικών μορφών παραγωγής και διακίνησης των προϊόντων με τη δημιουργία κατάλληλου θεσμικού πλαισίου και δομών επιστημονικής στήριξης και εξεύρεσης χρηματοδότησης.

Ø  Η στήριξη των δομών κοινωνικής αλληλεγγύης για σίτιση, περίθαλψη, στέγαση (κοινωνικά παντοπωλεία, ξενώνες, κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία) σε συνεργασία με τους δήμους της Περιφέρειας.

Ø  Η ουσιαστική στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με υποδομές και τεχνογνωσία αλλά και με ροή της αναγκαίας ρευστότητας για την επιβίωση και ανάπτυξή τους.

Ø  Η καθιέρωση ποιοτικών κριτηρίων για την ένταξη επενδύσεων στα προγράμματα όπως ο αριθμός των νέων θέσεων σταθερής και αξιοπρεπούς εργασίας, η προβολή και αξιοποίηση τοπικών προϊόντων, η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της επένδυσης κ.ά.

Ø  Η ενίσχυση εκείνων των συγκοινωνιακών υποδομών που εξυπηρετούν την παραγωγική ανασυγκρότηση, την προστασία του περιβάλλοντος και την εξωστρέφεια της Περιφέρειας με έμφαση στα μέσα σταθερής τροχιάς και την ακτοπλοΐα που είχαν εγκαταλειφθεί τα προηγούμενα χρόνια.

Ø  Η ανασυγκρότηση του κλάδου του τουρισμού στην κατεύθυνση μιας  βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, η οποία  οφείλει να συνδέεται άμεσα με τη διαφύλαξη και προβολή των φυσικών, πολιτισμικών και κοινωνικών πόρων του τόπου μας και την ανάπτυξη εναλλακτικών, ήπιων μορφών τουριστικής δραστηριότητας (αγροτουρισμός, κ.λ.π). Να αναδείξουμε τους παγκοσμίου ενδιαφέροντος ιστορικούς προορισμούς μας, την πολιτιστική μας κληρονομιά και το πλούσιο φυσικό περιβάλλον μας.

Ø  Η προώθηση της παραγωγής «καθαρής» και φτηνής ενέργειας ώστε να ξεφύγουμε πια από την αιθαλομίχλη που μας δηλητηριάζει, να προστατέψουμε το περιβάλλον και να σταματήσουμε την εξαθλίωση των νεόπτωχων .

Ø Η αποφασιστική στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας με την αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού της περιφέρειας, ώστε να επιτύχουμε την ανάσχεση της μετανάστευσης των νέων επιστημόνων αλλά και τη στήριξη της αναπτυξιακής διαδικασίας με την εισαγωγή νέων τεχνολογιών.

Ø  Η δημιουργία θεσμών στήριξης της συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας με τη δημιουργία γραφείων πληροφόρησης στις περιφερειακές ενότητες που θα προσφέρουν πληροφορίες για την επιστημονική οργάνωση των συνεταιρισμών, την εξεύρεση χρηματοδοτικών πόρων κλπ.